Nieświadomość objawów
Po urazie czaszkowo-mózgowym (TBI) wiele osób nie dostrzega zmian, które zaszły w ich funkcjonowaniu. Choć życie i codzienne czynności stają się trudniejsze, sami pacjenci mogą nie zdawać sobie sprawy z tych trudności. Nieświadomość objawów jest typowa i często to rodzina jako pierwsza zauważa subtelne, ale istotne zmiany. Ich rola jest kluczowa, aby zapewnić pacjentowi właściwą opiekę, wsparcie i rehabilitację.
Dlaczego osoba z TBI może nie dostrzegać zmian?
Po urazie mózgu pacjent może mieć nierealistyczne wyobrażenie o swoim stanie zdrowia – uważać, że funkcjonuje tak jak przed wypadkiem, choć ma trudności z koncentracją, pamięcią czy kontrolą emocji. Brak świadomości objawów sprawia, że pacjent przecenia swoje możliwości, co prowadzi do frustracji i dodatkowych problemów.
Rola bliskich w zauważaniu objawów
To członkowie rodziny najczęściej dostrzegają pierwsze oznaki zmian, takie jak:
- trudności w koncentracji i wykonywaniu kilku zadań jednocześnie,
- drażliwość, agresja, labilność emocjonalna,
- problemy z pamięcią krótkotrwałą,
- spowolnienie myślenia, trudności w komunikacji.
Ich obserwacje są bezcenne, by dostosować rehabilitację do rzeczywistych potrzeb pacjenta.
Świadomość zmian – klucz do adaptacji
Z czasem pacjent może sam zacząć zauważać zmiany – np. że myślenie nie jest tak płynne, a proste czynności zajmują więcej czasu. Uświadomienie sobie tych trudności jest ważne, ponieważ pozwala lepiej radzić sobie z objawami i adaptować się do nowych warunków. Szczególnie trudne bywa dostrzeżenie zmian w emocjach i zachowaniu, co często wymaga wsparcia neuropsychologa.
Jak wspierać osobę z TBI w zrozumieniu zmian?
- Otwartość i cierpliwość w rozmowach. Rozmawiaj z pacjentem o zauważonych zmianach w sposób spokojny i wspierający, unikając tonu krytyki.
- Prowadzenie dziennika postępów. Zapisuj codzienne trudności i sukcesy – pomoże to monitorować stan i dostrzec postępy, które mogą być niezauważalne na co dzień.
- Informowanie personelu medycznego. Dziel się obserwacjami z lekarzami i terapeutami – to pozwoli dostosować plan rehabilitacji do realnych potrzeb.
Zachęcanie do rehabilitacji. Regularna terapia, zwłaszcza neuropsychologiczna, pomaga pacjentowi zrozumieć swoje ograniczenia i wypracować sposoby radzenia sobie z nimi. - Tworzenie pozytywnej atmosfery. Chwal za nawet drobne sukcesy, okazuj wsparcie i cierpliwość – pozytywne nastawienie bliskich wzmacnia motywację pacjenta do pracy nad sobą.
Podsumowanie
Brak świadomości objawów po TBI jest częsty i może utrudniać rehabilitację. Dlatego tak ważna jest rola rodziny w obserwowaniu zachowania pacjenta i dzieleniu się tymi informacjami z personelem medycznym.
Świadomość zmian umożliwia pacjentowi lepsze radzenie sobie z objawami i adaptację do nowej sytuacji. Wsparcie emocjonalne, cierpliwość i odpowiednia rehabilitacja pomagają w stopniowym odzyskiwaniu sprawności i jakości życia.